Hoy le toca el turno al tsakonio porque, como aparece en el título, es una joya lingüística viva. Y digo esto porque, efectivamente, es un resto vivo de los antiguos dialectos griegos (los actuales del griego moderno provienen de la lengua común griega de época helenística), concretamente, del antiguo dialecto dorio.
Hoy en día, el tsakonio (cuyo nombre proviene de una pronunciación popular de la palabra "Λακώνικος", es decir, "laconio" (procedente de esta región griega situada en el Peloponeso y coincidente con la antigua Esparta)) se habla en las zonas montañosas cercanas al Golfo de la Argólide y también se habló en la actual Turquía en la costa de Asia Menor en el Mar de Mármara hasta la expulsión de suelo turco e intercambio de población entre Grecia y Turquía en 1924. Esta variedad, llamada tsakonio de la Propóntide, desapareció hacia finales de la década de los años 70.
Su estátus no es el de una variedad lingüística oficial y está en grave peligro pues sus hablantes superan ya en su mayoría los 60 años y no supera la barrera de seguridad del medio millón de hablantes nativos para que una lengua desaparezca. Y es que a pesar de los esfuerzos de algunos colectivos que han tomado conciencia de la necesidad de proteger el tsakonio, como en el caso de una asociación que lo protege y promueve y que tiene su sede en la pequeña ciudad de Leonidio en la región de Arcadia en el Peloponeso, la presión del griego moderno estándar y la propia conciencia lingüística de inferioridad ("hablar tsakonio es hablar mal") de sus hablantes han logrado poner en evidente peligro de extinción (el Informe sobre las lenguas en peligro de la UNESCO incluye al tsakonio entre las que desaparecerán en cuestión de algo menos de una década) esta joya que supone un antiguo dialecto vivo de una lengua.
Por esta razón, creo que el viejo tsakonio se merece una entrada en este blog. Esperemos que su desaparición si no se puede evitar,al menos, se pueda ralentizar.
Σήμερα είναι σειρά των Τσακωνικών επειδή, όπως φαίνεται στον τίτλο, είναι ζωντανό γλωσσικό μαργαριταρι. Και λέω αυτό διότι, όντως, είναι ζωντανό απομεινάρι από τις αρχαίες ελληνικές διαλέκτους (οι σημερινές διάλεκτοι της νέας ελληνικής προέρχονται από την κοινή γλώσσα της αλεξανδρινής εποχής), συγκεκριμένα, από την αρχαία δωρική διάλεκτο.
Στις ημέρες μας τα Τσακώνικα (των οποίων η ονομασία προέρχεται από την δημοτική προφορά της λέξεως "Λακωνικός", δηλαδή, αυτός που προέρχεται από την Λακωνία, η περιοχή στην Πελοπόνησο, κοντά στη αρχαία Σπάρτη) ομιλούνται στις ορεινές περιοχές που είναι κοντά στο Αργολικό Κόλπο και επίσης ομιλήθηκε στην σημερινή Τουρκία, στην ακτή της Μικράς Ασίας, στην Μαρμαρινή Θάλασσα μέχρι την απέλαση από το τουρκικό έδαφος και ανταλλαγή πληθυσμού μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας το 1924. Αυτή η μορφή, ονομασόμενη "Τσακωνικά της Προποντίδας", εξαφανίστηκε κατλα το τέλος της δεκαετίας του 70.
Η κατάσταση τους δεν είναι εκείνη μίας επίσημης γλώσσας και βρίσκεται σε σοβαρό κίνδυνο αφού οι ομιλητές τους είναι ήδη μεγαλύτεροι των 60 ετών και δεν υπερνικάνε το φράγμα ασφάλειας του μισού εκατομμυρίου φυσικών ομιλητών για να μην εξαφανιστεί μια γλώσσα.
Παρά τις προσπάθειες μερικών συλλόγων που έχουν επίγνωση της ανάγκης της προστασίας των Τσακωνικών, όπως είναι η περίπτωση μίας μικρής οργανώσεως που τα υποστηρίζει και τα προστατεύει και της οποίας η έδρα βρίσκεται στην περιοχή της Αρκαδίας στην Πελοπόνησο, η πίεση της κοινής νέας ελληνικής γλώσσας και η ίδια γλωσσική συνείδηση κατωτερότητας (το μιλάει κανείς στα Τσακώνικα είναι να μιλάει "άσχημα") των ομιλητών τους κατάφεραν να βάλουν αυτό το γλωσσικό μαργαριτάρι, που είναι μία ζωντανή διάλεκτο μίας αρχαίας γλώσσας, σε δύσκολη θέση και σε κίνδυνο εξαλείψεως (η αναφορά της UNESCO στις γλώσσες σε κίνδυνο εξαλείψεως περικλείει τα Τσακώνικα σ'αυτές που σε περίπου λιγότερο από μια δεκαετία θα εξαφανιστούν).
Για τον λόγο αυτό, νομίζω ότι τα αρχαία Τσακώνικα αξίζουν μία στήλη στο μπλογ αυτό. Ας ελπίζουμε ότι η εξαφάνισή τους δεν μπορεί να σταματάει, τουλάχιστον, να μπορέσει να γίνει βραδέως.
No hay comentarios:
Publicar un comentario